با سبوم پوست و چگونگی عملکرد آن آشنا شوید
سبوم چیست | در پاسخ به ایران پرسش باید گفت که سبوم همان روغن طبیعی بدن می باشد که بوسیله غدد سباسه در پوست تولید می گردد. لطافت و انعطاف پذیری پوست نیازمند به این چربی و روغن طبیعی می باشد. تاثیر چربی در سلامت و زیبایی و مو چنان مهم و حائز اهمیت می باشد که به عقیده برخی، مهمترین عامل برای داشتن پوست و مویی زیبا، سالم و شاداب می باشد.
پوست بدن انسان اولین لایه دفاعی بدن ما در مقابل عوامل محیطی می باشد و به همین جهت نیازمند مراقبت و رسیدگی می باشد تا بتواند از بدن به بهترین شکل ممکن محافظت نماید.
پوست ما از مهمترین کارهایی که به همین منظور انجام می دهد تولید نمودن سبوم می باشد، سبوم ماده ای چربی می باشد که بوسیله غدد سباسه بر روی سطح پوست تولید می گردد.
این ماده مهم و حیاتی در حفظ رطوبت به منظور پیشگیری از ایجاد خشکی و محافظت پوست در مقابل میکروب ها و همینطور آلاینده های محیطی نقشی مهم را ایفا می کند.
در ادامه به موضوعاتی همچون بررسی نمودن سبوم، عملکرد این ماده در پوست بدن، عوامل موثر و تاثیرگذار در تولید آن، مشکلات ناشی از اختلال در تولید سبوم و همینطور راه های حفظ و مراقبت از پوست در در برابر این اختلالات خواهیم پرداخت.
سبوم چیست؟
این ماده چربی همانطور که گفته شد بوسیله غدد سباسه تولید و بر روی پوست ترشح می گردد. غدد سباسه در نواحی صورت، سر، پشن و نیز قفسه سینه به صورت متمرکز قرار دارند که این نواحی را می توان نواحی چرب بدن نامید.
سبوم ترکیبی از اسیدهای چرب، استرهای واکسیدی، تری گلیسیریدها، استرهای مومی و نیز برخی از ترکیبات ضد میکروبی می یاشد که به صورت طبیعی در بدن تولید و ترشح می گردد و به وسیله منفدهای سطح پوست بر روی سطح پوست به صورت لایه ای نازک ترشح می گردند تا از پوست بدن محافظت نماید.
با ترشح این لایه بر روی پوست، سبب می گردد تا از ایجاد خشکی پوست پیشگیری گردیده و همچنین سدی محافظتی بر روی پوست بدن ایجاد گردد از همین روی از پوست در برابر باکتری ها، ویروس ها و نیز آلاینده های محیطی مراقبت می گردد.
بعلاوه سبوم به تنظیم نمودن ph سطح پوست کمک می کند و در نتیجه باعث می شود تا شرایط خوب و مناسبی به منظور حفظ سلامت پوست بوجود می آورد.
به جز کف دست ها و کف پاها، غدد سباسه در جاهای مختلف پوست و بیشتر در کنار فولیکوهای مو یافت می شوند. این غدد در چهارمین ماه جنین شکل می گیرند، وظیفه این غدد تولید نمودن و ذخیره چربی مورد نیاز برای پوست می باشد.
با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند حساسیت پوست، ژنتیک و دیگر عواملی مشابه در هر سانتیمتر مربع از پوست بین 1000 تا 2500 عدد از این غدد وجود دارد.
میزان ترشحات این غدد تعیین کننده نوع پوست می باشد که ما آنها را با انواع پوست چرب، پوست خشک و پوست مختلط در افراد مختلف می شناسیم. این غدد تحت تاثیر عواملی مانند سن، هورمون ها، داروها و تغذیه فرد می باشند.
سبوم از چه چیزی تشکیل و چگونه تولید می شود؟
با شنیدن نام چربی نخستین چیزی که به ذهن خطور می نماید، اسیدهای چرب می باشند. به جز این، تری گلیسیرید، کلسترول و استرهای مومی نیز از دیگر موادی می باشند که در سبوم وجود دارند.
سبوم چگونه تولید می شود؟
سبوم پوست به طور عمده بوسیله غدد سباسه پوست تولید و ترشح می شود. این غدد در لایه درم پوست و یا همان لایه میانی پوست قرار گرفته اند.
غدد سباسه به طور عمده در نواحی از بدن مانند صورت، پوست سر، پشت و قفسه سینه قرار گرفته اند، و هر غده سباسه در کنار یک فولیکول از مو قرار دارد که سبوم به وسیله همین فولیکول ها بر روی سطح پوست ترشح می شوند.
در تولید و ترشح سبوم پوستی چند عامل مختلف تاثیر گذار می باشند که به چند مورد از این عوامل اشاره خواهیم نمود:
هورمون ها
تولید و ترشح سبوم تحت تاثیر هورمون هایی مختلف قرار دارد به خصوص آندروژن ها. آندروژن ها و یا هورمون های جنسی مردانه که در هر دو جنس مرد و زن تولید می شوند می توانند سبب بالا رفتن فعالیت غدد سباسه گردند و در نتیجه آن افزایش تولید سبوم را به دنبال خواهند داشت.
افزایش فعالیت این غدد در دوران بلوغ، دوران قائدگی، بارداری و نیز استرس های روانی بیشتر رخ داده و بیشتر قابل مشاهده می باشد.
ژنتیک
در هر فردی میزان ترشح سبوم تحت تاثیر ژنتیک می تواند متفاوت باشد. افرادی که به صورت ژنتیکی فعالیت غدد سباسه در آنها بیشتر می باشد، بدون شک بیشتر از فردی دیگر میزان ترشح سبوم بیشتری داشته و در نتیجه مشکلات پوستی مانند آکنه در وی بیشتر بروز می نماید.
تغذیه
رژیم غذایی نیز می تواند تاثیر زیادی بر تولید و ترشح سبوم داشته باشد. مصرف نمودن غذاهای پرچرب مانند فست فودها، قندهای تصفیه شده و نیز کربوهیدرات های ساده ممکن است تولید و ترشح سبوم را تحریک نمایند.
در عوض مصرف نمودن مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها به خصوص ویتامین های A و E، همچنین اسیدهای چرب امگا3 می توانند کمک نمایند تا تولید و ترشح سبوم تنظیم گردد.
استرس و اضطراب
داشتن اضطراب و استرس می تواند سبب گردد تا میزان سطح هورمون کورتیزول در خون افزایش یافته که نتیجه آن افزایش تولید سبوم می باشد. داشتن استرس مزمن علاوه بر افزایش میزان چربی پوست می تواند سبب ایجاد مشکلات پوستی مختلف از جمله آکنه گردد.
شرایط محیطی و تغییرات فصلی
وجود شرایط محیطی گوناگون مانند رطوبت و دما بر ترشح سبوم تاثیر گذار می باشند. در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب فعالیت غدد سباسه بیشتر شده و میزان بیشتری از سبوم را تولید می نمایند.
اما در شرایط آب و هوایی سرد و خشک مانند فصل های سرما تولید و ترشح سبوم کاهش یافته و همین امر باعث ایجاد خشکی در سطح پوست می گردد.
سبوم چه عملکردی را بر عهده دارد؟
در مورد اینکه سبوم چیست پیش از این گفتیم که سبوم روغن طبیعی پوست بدن می باشد که نقش مهم و به سزایی در مراقبت از پوست و مو و در نتیجه سلامت پوست ایفا می نماید. ترشحات غدد سباسه منجر به بوجود آمدن لایه ای از چربی بر روی سطح پوست می شوند که این لایه با حفظ نمودن دمای طبیعی بدن که همان دمای 37 درجه سانتی گراد می باشد، از تبادل گرمای بدن با محیط خارجی و همینطور از کم شدن دمای آن جلوگیری می نماید.
بعلاوه سبوم محافظی می باشد برای حفظ رطوبت پوست و مانع از دی هیدراته شدن و بروز خشکی پوست می گردد. عملکرد سبوم پوست در مراقبت و محافظت از پوست، بر پایه همین عملکرد اصلی ایجاد لایه ای محافظتی بر روی سطح پوست می باشد.
لایه بوجود آمده از ورود نمودن میکروب ها به منفذها و همچنین لایه های زیرین پوست جلوگیری می نماید. چربی بدن دارای خاصیت اسیدی می باشد که با خنثی نمودن عوامل خارجی قلیایی از بروز و ایجاد بیماری های مختلف پوستی پیشگیری می نماید.
7 فایده سبوم برای پوست شما
حال که تا اینجا با سبوم آشنا شدید بهتر است تا با فواید آن برای پوست بیشتر آشنا شوید:
1- مرطوب نگه داشتن پوست و مو
سبوم با ایجاد نمودن لایه ای محافظ بر روی پوست، از به هدر رفتن رطوبت موجود بر سطح پوست جلوگیری می نماید و در نتیجه به حفظ نمودن تعادل آب در لایه های مختلف پوست منتهی شده و رطوبت پوست و مو همواره حفظ می گردد.
در نتیجه پوست نرم، لطیف و انعطاف پذیر باقی مانده و از ایجاد خشکی پوست، پوسته پوسته شدن و خارش پوست جلوگیری به عمل می آید و سلامت پوست حفظ می گردد.
همینطور با مرطوب نگه داشتن موها، باعث ایجاد نرمی و لطافت در مو می گردد و از وز شدن، شکنندگی و ایجاد موخوره در موها جلوگیری به عمل می آورد.
2- محافظت نمودن از پوست در برابر ورود میکروب ها
سبوم پوست دارای خاصیت ضد میکروبی بوده و می تواند از پوست بدن در برابر عفونت های میکروبی محافظت به عمل آورد بدین صورت که با ایجاد لایه ای محافظ بر روی پوست بدن از ورود میکروب ها و حتی عواملی که باعث ایجاد بیماری می شوند به پوست جلوگیری به عمل می آورد.
سبوم پوست با تحریک نمودن سیستم ایمنی بدن شما اقدام به مبارزه با میکروب ها و دیگر عامل های عفونت را کمک می نماید.
افرادی که دارای پوستی خشک می باشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های پوستی قرار دارند که البته جای نگرانی نیست این عزیزان می توانند با مشورت گرفتن از یک دکتر پوست این مشکل را برطرف نموده و از پوست با ارزش خود محافظت نمایند.
3 – کمک به تنظیم نمودن دمای پوست بدن
سبوم با ایجاد نمودن لایه ای عرق بر روی پوست بدن ما، کمک می کند تا دمای مناسب پوست حفظ گردد، بویژه در فصل های سرد سال که دمای هوای پایین بوده و هوا سرد می باشد، این لایه از یخ زدگی و ایجاد آسیب بر روی پوست جلوگیری نموده و به حفظ سلامت پوست کمک می نماید.
همچنین با مسدود نمودن منفذهای پوست بدن از هدر رفتن گرمای بدن از طریق منافذ پوستی در فصل سرما جلوگیری می نماید و در فصل های گرم سال، غدد چربی پوست با ترشح بیشتر این ماده کمک به خنک شدن پوست می نمایند.
در صورت اختلال در ترشح سبوم چه عوارض پوستی بوجود خواهد آمد؟
با افزایش و یا کاهش میزان ترشحات سبوم، پوست و مو دچار خشکی و یا چربی می شوند. حال با شایع ترین عوارض ناشی از اختلال در عملکرد غدد سباسه و عوامل بوجود آمدن این اختلال ها آشنا خواهید شد.
جوش و یا آکنه
جوش و یا همان آکنه پوستی جزو شایع ترین عازضه های پوست چرب بشمار می آید. همه گیری این عارضه به نحوه می باشد که کمتر کسی باشد که آن را به عنوان اختلالی پوستی حساب نماید.
کاهش تولید و ترشح سبوم همراه با بالا رفتن سن
همراه با بالا رفتن سن، از فعالیت غدد سباسه کاسته می شود. این بدان معنی است که از اواخر میانسالی فرد، پوست به دلیل کم شدن ترشح سبوم دچار خشکی و یا سبوستاژ می شود و نیازمند به مراقبت های ویژه مخصوص به خود می باشد.
بوجود آمدن آکنه پوستی
رشد و فعالیت بیش از حد و نیاز غدد سبسه می تواند منجر به ایجاد ناهمواری و سرخ شدن سطح پوست بدن شود. این ناهمواری ها که ظاهری ملتهب دارند را آکنه رزاسه و یا همان آکنه بزرگسالی می نامند. این عارضه بیشتر در قسمت گونه ها، پیشانی و بینی افراد که دارای پوست روشنی می باشند، پدید آمده و دیده می شوند. این نوع عارضه پوستی در میان بانوان شیوع بیشتری را داشته و شایع تر می باشد.
بزرگ شدن بیش از حد غدد سباسه
زمانی که غدد سباسه بیش از حد بزرگ می شوند به صورت برجستگی هایی بر روی سطح پوست نمودار می گردند. در نظر داشته باشید که این بیماری خطر چندانی ندارد اما در مواردی نادر به صورت سرطان نمود پیدا نموده و ظاهر می شود. نام اصلی این بیماری nevus sebaceous می باشد.
عارضه خشکی پوست
با کاسته شدن از میزان و مقدار سبوم در دراز مدت، پوست دچار خشکی می گردد. در این حال علاوه بر ظاهر خشن و کدر پوست، سلامت آن نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت. پیری زودرس همراه با چروک های بسیار، اگزما، خارش، التهاب، ترک حتی عفونت پوستی در پوست خشک شایع می باشد.
پوست دست به خاطر تماس با وسایل و سطوح مختلف و همچنین شستشوی چندین باره در روز دچار آسیب بیشتری در مقایسه با دیگر نقاط بدن می گردد. به منظور تنظیم چربی و همینطور رطوبت پوست دست دو راه حل ابتدایی وجود دارد:
- استفاده از کرم های آبرسان و نرم کننده های پوست
- استفاده از مایع های دستشویی مناسب و استاندارد
درباره مشکلات موی خشک و موی چرب بیشتر بدانیم
با در نظر گرفتن نقش موها در ظاهری زیبا و جذاب اهمیت مراقبت و رعایت اصول بهداشتی مهم و حائز اهمیت می باشد. خشکی و همینطور چربی پوست سر اثر مستقیم بر روی سلامت و زیبا موها دارد. در اثر بوجود آمدن این تغییرات PH پوست سر از حالت تعادل خود جارج می گردد، که خود باعث ایجاد آسیب به پوست و موی سر می شود. مشکلاتی همچون: ریزش مو، شوره، شکنندگی و موخوره همگی از ایجاد اختلال در میران ترشح سبوم تاثیر می گیرند.
ریزش مو
از ناخوشایندترین و فراگیرترین مشکلات و عوارض بر هم خوردن تعادل چربی پوست سر، ریزش مو می باشد. ریزش مو هم بر اثر کمبود چربی و هم بر اثر زیادی چربی پوست سر رخ می دهد. زمانی که سبوم بیش از حد ترشح می شود، منجر می گردد تا فولیکول مو مسدود گردد، همینطور از استحکام ریشه مو در پوست سر کاسته می شود که بر اثر این دو عامل موها شروع به ریزش می نمایند. از سویی نیز با از دست رفتن چربی و در نتیجه خشکی پوست سر، موها شکننده شده و در پی آن دچار ریزش می گردند.
اگرچه این مشکل، مشکلی شایع می باشد اما راه حل هایی ساده و کارآمد زیادی برای رفع ریزش مو وجود دارد. شما عزیزان با استفاده از شامپویی مناسب می توانید از موهای چرب خود مراقبت نمایید. زیرا این دسته از شامپوها با تنظیم نمودن میزان چربی پوست سر و همینطور آبرسانی مناسب، از مشکلات ناشی از کمبود و یا زیادی چربی پوست سر پیشگیری می نمایند.
حال اگر که اختلال سبوم در پوست شما ناشی از مشکلات سیستمی و یا بیماری های زمینه ای باشد منطقی ترین راه ممکن مراجعه به پزشک به منظور درمان این مشکل می باشد.
با تاثیر سبوم بر شوره سر آشنا شوید
از دیگر مشکلاتی که بر اثر خشکب و یا چربی پوست سر ایجاد می گردد، شوره سر می باشد. شوره به لایه های بسیار کوچکی از پوست سر هستند که جدا شده و لابه لای موها، کف سر، یقه لباس و سرشانه ها قرار می گیرند. شوره سر بیشتر در افرادی ایجاد می شود که پوست سرشان چرب می باشد.
راه حلی موثر و در عین حال کم هزینه به منظور رفع شوره سر، استفاده نمودن از شامپوهای ضد شوره مخصوصی می باشد که با کمی تحقیق و پرس و جو می توان آنها را تهیه و استفاده نمود. اما در صورتی که اختلال در سبوم در پوست شما ناشی از مشکلات سیستمی و بیماری های زمینه ای باشد، بهتر آن است تا با مراجعه نمودن به پزشک متخصص برای درمان آن اقدام نمایید.
در صورتی که اختلال در سبوم پوست شما ناشی از مشکلات سیستمی و بیماری‌های زمینهای باشد، بهتر است با مراجعه به پزشک نسبت به درمان آن اقدام کنید.
آشنایی با 5 راهکار موثر برای حفظ میزان سبوم پوست
حال که با سبوم پوست آشنا شدید و از تاثیر و نقش آن در سلامت پوست آشنا شدید، چیزی که دارای اهمیت می باشد آن است که حفظ تعادل آن را مدیریت نمایید. به طور کلی کاهش یافتن و یا افزایش میزان ترشح نمودن چربی پوست می تواند عوارض و مشکلاتی را بوجود آورد.
1. اجتناب نمودن از استحمام با آب داغ
استفاده نمودت از آب داغ میزان سبوم پوست را بطور چشمگیری کاهش می دهد. به همین خاطر است که پوست های خشک بعد از استحمام با آب داغ دچار ترک و خشکی می شوند.
اما رابطه با پوست های چرب با پاکسازی عمیق پوست بدن از سبوم، غدد سبابه تحریک شده و بیش از قبل چربی ترشح می نمایند که باعث می شود تا پوست چرب تر و براق تر گردد. به منظور پیشگیری از مشکلات احتمالی بهترین دمای آب برای دوش گرفتن دمای نزدیک به دمای بدن و آب ولرم می باشد.
2. استفاده نمودن از شوینده های مخصوص
میزان پاکسازی پوست با قدرت پاک کنندگی شوینده رابطه مستقیم با یکدیگر دارند. برای پاکسازی پوست های چرب بهتر است تا از شوینده های مناسب این نوع پوست استفاده شود، این شوینده ها دارای قدرت پاک کنندگی بیشتری را دارا می باشند، همچنین مواد مغذی و آبرسان را جایگزین چربی پوست می نمایند.
و برای پاکسازی پوست و موی خشک، استفاده از شوینده هایی مناسب است تا کمبود چربی پوست را جبران نمایند. این شوینده ها، دارای قدرت شویندگی ملایمی می باشند و با جایگزین نمودن چربی های از دست رفته پوست، از خشک شدن، ترک خوردن پوست جلوگیری می نمایند.
3. از رفتارهایی که به پوست و موی شما آسیب وارد نمایند پرهیز نمایید
بعضی از رفتارهای روزمره منجر به وارد آمدن آسیب به پوست و مو می گردند. به منظور حفظ شادابی و لطافت پوست و مو خود لازم است تا از برخی از عادت و عواملی که به سلامت پوست و مو آسیب وارد می نمایند پرهیز نمایید:
- شستو پوست و مو با آب با دمای بالا
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب مستقیم و باد
- شنا نمودن در آب های شور و همچنین آب دارای مواد شیمیایی
- شستشو نمودن پوست و مو با محصولاتی غیر استاندارد و همچنین محصولات دارای الکل
- ننوشیدن میزان کافی آب آشامیدنی
- نداشتن رژیم غذایی نامناسب ( کمبود ویتامین های گروه B و روی در رژیم غذایی )
- افسردگی و داشتن استرس
4. مراجعه به پزشک و درمان اصولی مشکلات پوستی
با مراجعه نمودن به پزشک متخصص پوست، مشکل چربی پوست خود را می توانید به صورت اصولی برطرف نمایید. پزشک متخصص با توجه به نوع پوست شما و آزمایش های لازم اقدام به درمان می نماید که در این صورت توجه به دستورالعمل های مراقبت پوستی ارائه شده لازم و ضروری می باشد.
5. رژیم غذایی درست و حساب شده داشته باشید
در صورتی که دچار خشکی پوست می باشید این احتمال وجود دارد که در رژیم غذایی خود کمبودهایی وجود دارد. مصرف روزانه آب را مد نظر داشته باشید و به میران کافی آب بنوشید. مصرف غذاهای حاوی امگا 3 می توانند به پوست شما در ترشح سبوم کمک نمایند. در صورتی که خشکی پوست شما ادامه داشت حتما به پزشک مراجعه نموده و به نکات ارائه شده از جانب وی دقت نموده و آنها را رعایت نمایید.
منابع معتبر برای مطالعه بیشتر:
https://dermnetnz.org/topics/sebum
https://sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/sebum
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2835893/
https://health.com/sebum-7967155
https://pelakemod.ir/product-category/cosmetics-and-personal-care/
پلاک مد آشنایی با دنیای شیرین مد و فشن …
کیف و کفش زنانه
آرایشی بهداشتی
